Hatta zürtümü'l-mekabir [209]
Klasik müfesirler bu ayeti ana hatlarıyla iki şekilde yorumlamışlar: 1- Ayetle ilgili rivayet edilen tarihi arkaplana yaslı malum, alışılagelmiş yorumu: Bu yorumda müfessirler; müşrik Mekke kabilelerinin mal ve özellikle insan çokluğunu gurur vesilesi kıldıklarını ve bu saikin, onları yaşayan adamlarım saymakla bırakmayıp, mezarlığa giderek ölülerini de saymaya ittiğini zikrediyorlar. 2- Ayetin deyimsel bir ifade olduğu şeklindeki yorum: Bu hususta müfessirler "zürtümü'l mekabir" terkibiyle kinaye yoluyla ölümün kastedildiğini öne sürüyorlar. Zemahşeri ayetin klasik yorumundan so a konuyu şu çarpıcı açıklamayla noktalıyor: Kabirleri ziyaret, ölümden ibarettir. Ahtal[210] bir şiirinde şöyle demektedir: Ebu Malik öldü (zare'l-kabre) Ve ölenlerin en kötüsü oldu. [211] ... (mezarlara) gelerek kabirdekileri anıp saydınız; ölüm sizi bu hal üzre yakalayıncaya kadar, demektir. [212] "Hatta zürtümü'l-mekabir"; ölüme kinayedir.[213] Yani (sizler) ölüp gömülünceye kadar... [214] Ta ki öldünüz ve kabirlere gömüldünüz .[215] "Hatta zürtümü'l-mekahir" ayetinde kinaye vardır. Yüce Allah, "kabirleri ziyaret"ifadesiyle "ölüm"den kinaye yapmıştır. Bundan maksat, "Neticede öldünüz" demektir. [216] Bu ayetin Türkçe'ye tercümesinde bazı mütercimler deyimsel ifadeyi dikkate alırken diğerleri buna gerek duymamışlardır. Elmalı: ... ta ziyaret edişinize kadar kabirleri ... Çantay: ... ta kabirler(e kadar gidip)[217] ziyaret ettiniz. Ölülerinizi de hesaba katmak için[218] Yahud: Bu hale ölünceye kadar devam ettiniz.[219] D.İ.B. : ... mezarları ziyaretle ... Bilmen: Ta ki, kabirleri ziyaret ediverdiniz. Yavuz: Kabirlere varıncaya kadar ziyaret ettiniz; (Ölülerinizi sayıp onların çokluğu ile öğündünüz.) Davudoğlu: Ta kabirlere varıncaya kadar ziyaret ettiniz. Ateş: Nihayet kabirleri ziyaret ettiniz (kabre girinceye kadar mal arttırmaya çalıştınız). Bulaç: "Öyle ki (bu) mezarı ziyaretinize (Kabire gidişinize, ölümünüze) kadar sürdü." T.D.V : ... Nihayet kabirleri ziyaret ettiniz... ' Y. Öztürk : Öyle ki ziyaret edip saydınız kabirleri, Atay: ... kabirlere gidip saymaya varıncaya kadar ... A. Öztürk: Nihayet kabirleri ziyaret ettiniz (ölüm size gelip çattı). Koçyiğit: Kabirleri ziyaret edinceye kadar ... Hizmetli: ... ölene kadar bundan kurtulamadınız. Varol: Öyleki kabirleri bile ziyaret ettiniz. Piriş: Mezarları ziyaret edinceye/ölünceye dek. Çantay, ayetle ilgili her iki yoruma da işaret eden rivayetleri ayrı ayrı naklederek okuyucunun ilgisine sunarken Ateş ve A. Öztürk ayetin deyimsel anlamını parantez açarak vermiş, Bulaç, Hizmetli ve Piriş ise ayetin sadece deyimsel yönünü tercih etmişlerdir. Bunların dışında kalan diğer zatlar ise ayetin alışılagelmiş yorumunu aynen meallerine yansıtmışlardır. Kendi adımıza ayeti deyimsel anlamıyla tercüme etmenin daha doğru olduğunu belirtmek istiyoruz. Zira bu, Arapların dilinde ölümü anlatan beliğ bir ifade olarak tebarüz ederken aynı zamanda -yukarıdaki örneklerde de görüldüğü üzere- şairlerin şiirlerinde de bu anlamıyla temayüz etmiştir. Netice itibariyle biz, ayetin aşağıdaki tercüme örneklerinin daha uygun olacağına inandığımızı belirtmekte yarar umuyoruz: - Siz ölünceye kadar. - Ölüm size gelip çatıncaya kadar. - Mezarlara girinceye dek vb.
16.02.2009 tarihinden beri 4356 defa okundu. Son takip: 21.11.2024 - 09:08
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.